Bí quyết làm rượu nếp cẩm ngon, đúng cách cho mâm cúng Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ – hay còn gọi là Tết giết sâu bọ, diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, là dịp lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa người Việt. Vào ngày này, nhiều gia đình có phong tục ăn rượu nếp cẩm vào buổi sáng để “giết sâu bọ” trong cơ thể, ngụ ý thanh lọc, bảo vệ sức khỏe. Rượu nếp cẩm không chỉ là món ăn mang đậm giá trị văn hóa mà còn là một bài thuốc dân gian quý giá. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách làm rượu nếp cẩm thơm ngon, chuẩn vị để dâng cúng và thưởng thức trong ngày Tết Đoan Ngọ.

Tác dụng của rượu nếp cẩm trong ngày Tết Đoan Ngọ

Rượu nếp cẩm là món ăn lên men tự nhiên từ gạo nếp than hoặc nếp cẩm – loại nếp có màu tím đặc trưng, dẻo thơm và giàu dưỡng chất. Theo y học cổ truyền, rượu nếp cẩm giúp kích thích tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ tiêu diệt ký sinh trùng đường ruột. Ăn rượu nếp cẩm vào sáng sớm mùng 5/5 âm lịch là cách người xưa truyền lại để “diệt sâu bọ”, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh trong mùa hè.

Nguyên liệu làm rượu nếp cẩm

Để làm được món rượu nếp cẩm ngon, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu sau:

• Gạo nếp cẩm: 1kg
• Men rượu: 1 viên (loại men tròn, trắng, có bán tại các chợ hoặc tiệm tạp hóa)
• Muối hạt sạch: 1/2 thìa cà phê
• Lá chuối hoặc hộp đựng kín
• Nước sạch (dùng để ngâm và đồ nếp)

Lưu ý: Gạo nếp cẩm phải là loại mới, hạt mẩy, không lẫn tạp chất, không bị mốc để đảm bảo quá trình lên men diễn ra an toàn và hiệu quả.

Cách làm rượu nếp cẩm thơm ngon, chuẩn vị

Bước 1: Vo gạo và ngâm nếp

Gạo nếp cẩm sau khi vo sạch, bạn ngâm nước từ 8–10 tiếng hoặc để qua đêm. Nếu thời tiết lạnh, nên ngâm bằng nước ấm để gạo mềm và dễ đồ chín hơn. Sau khi ngâm, vo lại một lần nữa rồi để ráo.

Bước 2: Đồ xôi

Cho gạo nếp cẩm vào xửng hấp, đồ chín trong khoảng 40–50 phút. Trong quá trình đồ, bạn có thể đảo vài lần để nếp chín đều. Khi xôi vừa chín tới, hạt dẻo nhưng không nhão, bạn rắc đều một chút muối để xôi đậm đà hơn.

Bước 3: Làm nguội và trộn men

Sau khi xôi nếp cẩm nguội (khoảng 35–40°C, sờ tay thấy ấm, không nóng bỏng), giã nhỏ viên men rượu rồi rắc đều lên từng lớp xôi. Dùng tay sạch (có thể đeo găng tay) trộn đều cho men phủ đều lên các hạt nếp.

Bước 4: Ủ rượu

Cho xôi đã trộn men vào hũ thủy tinh, hộp nhựa có nắp hoặc gói bằng lá chuối rồi đặt vào nơi ấm áp. Trong 2–3 ngày đầu, để hũ mở hé để rượu thoát khí. Sau đó đậy kín và tiếp tục ủ thêm 2–3 ngày nữa. Tổng thời gian ủ từ 4–6 ngày tùy điều kiện thời tiết. Khi thấy rượu bắt đầu tiết ra nước màu tím sẫm, thơm mùi lên men dịu nhẹ là món rượu nếp cẩm đã hoàn thành.

Cách bảo quản và thưởng thức

Rượu nếp cẩm sau khi ủ nên được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh để giữ độ tươi và ngăn quá trình lên men quá mức.

Khi ăn, có thể ăn nguyên chất hoặc trộn thêm sữa chua, nước cốt dừa để tăng hương vị.

Rượu nếp cẩm còn có thể dùng làm nguyên liệu cho các món tráng miệng hoặc đồ uống mùa hè.

Một số mẹo nhỏ để rượu nếp cẩm ngon hơn

• Không nên ủ quá lâu vì rượu sẽ bị chua gắt.
• Không dùng dụng cụ bằng kim loại trong quá trình ủ rượu.
• Nếu rượu bị khô, bạn có thể cho thêm một chút nước đun sôi để nguội vào trong quá trình ủ để kích thích rượu ra nước.
• Men rượu nên mua ở nơi uy tín để tránh men giả, men kém chất lượng gây hỏng mẻ rượu.

Món rượu nếp cẩm không chỉ là món ăn truyền thống trong dịp Tết Đoan Ngọ mà còn là biểu tượng cho sự giao thoa giữa ẩm thực và văn hóa dân gian Việt Nam. Với công thức đơn giản, nguyên liệu dễ tìm và quy trình thực hiện không quá phức tạp, bạn hoàn toàn có thể tự tay làm nên món rượu nếp cẩm thơm ngon, dẻo ngọt để cúng tổ tiên và chiêu đãi cả nhà trong ngày Tết quan trọng này. Hãy thử ngay để gìn giữ và lan tỏa giá trị ẩm thực truyền thống tới thế hệ trẻ!

Đọc thêm: Cách làm món mực hấp cuốn rau muống – Món ngon lạ miệng dễ làm